Σάββατο 26 Αυγούστου 2017

Ν. ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ, Ασκητική

60 χρόνια μετά  το θάνατό του, 1957 (απόσπασμα)

Νίκησε το στερνό, τον πιο μεγάλο πειρασμό, την ελπίδα. Τούτο είναι το τρίτο χρέος.

Πολεμούμε γιατί έτσι μας αρέσει, τραγουδούμε κι ας μην υπάρχει αυτί να μας ακούσει.
Δουλεύουμε, κι ας μην υπάρχει αφέντης, σα βραδιάσει, να μας πλερώσει το μεροκάματο μας. Δεν ξενοδουλεύουμε΄ εμείς είμαστε οι αφέντες. το αμπέλι τούτο της Γης είναι δικό μας, σάρκα μας κι αίμα μας.

Το σκάβουμε, το κλαδεύουμε, το τρυγούμε, πατούμε τα σταφύλια του, πίνουμε το κρασί, τραγουδούμε και κλαίμε, οράματα κι Ιδέες ανηφορίζουν στην κεφαλή μας.

Σε ποια εποχή του αμπελιού σου έλαχε ο κλήρος να δουλεύεις; Στα σκάμματα; Στον τρύγο; Στα ξεφαντώματα; Όλα είναι ένα.

Σκάβω και χαίρουμαι όλον τον κύκλο του σταφυλιού, τραγουδώ μέσα στη δίψα και στο μόχτο μου, μεθυσμένος από το μελλούμενο κρασί.

Κρατώ το γιομάτο ποτήρι και ξαναζώ το μόχτο του παππού και του προπάππου. Κι ο ιδρώτας της δουλειάς τρέχει κρουνός στο αψηλό καταμέθυστο κρανίο. [...]
Φοβούμαι να μιλήσω. Στολίζουμαι με ψεύτικα φτερά, φωνάζω, τραγουδώ, κλαίω, για να συμπνίγω την ανήλεη κραυγή της καρδιάς μου. [...]

"Ν΄ αγαπάς την ευθύνη. Να λες: Εγώ, εγώ μονάχος μου έχω χρέος να σώσω τη γης. Αν δε σωθεί, εγώ φταίω.

"Ν΄ αγαπάς τον καθένα ανάλογα με τη συνεισφορά του στον αγώνα. Μη ζητάς φίλους. να ζητάς συντρόφους!

"Να ΄σαι ανήσυχος, αφχαρίστητος, απροσάρμοστος πάντα. Όταν μια συνήθεια καταντήσει βολική, να τη συντρίβεις. Η μεγαλύτερη αμαρτία είναι η ευχαρίστηση.

"Που πάμε; Θα νικήσουμε ποτέ; Προς τι όλη τούτη η μάχη; Σώπα! Οι πολεμιστές ποτέ δε ρωτούνε!"

Σκύβω κι αφουκράζουμαι την πολεμική τούτη Κραυγή στα σωθικά μου. Αρχίζω και μαντεύω το πρόσωπο του Αρχηγού, ξεκαθαρίζω τη φωνή του, δέχουμαι με χαρά και με τρόμο τις σκληρές εντολές του.             

Ο Νίκος Καζαντζάκης (18 Φεβρουαρίου 1883-26 Οκτωβρίου 1957) ήταν Έλληνας μυθιστοριογράφος, ποιητής και θεατρικός συγγραφέας. Είναι ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Έλληνες λογοτέχνες και ο περισσότερο μεταφρασμένος στο εξωτερικό. Μερικά από τα σημαντικότερα έργα του είναι: Ο Χριστός Ξανασταυρώνεται, Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά, Ο Τελευταίος Πειρασμός, O Καπετάν Μιχάλης. [Πηγή: www.doctv.gr]
Ο Νίκος Καζαντζάκης (18 Φεβρουαρίου 1883-26 Οκτωβρίου 1957) ήταν Έλληνας μυθιστοριογράφος, ποιητής και θεατρικός συγγραφέας. Είναι ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Έλληνες λογοτέχνες και ο περισσότερο μεταφρασμένος στο εξωτερικό. Μερικά από τα σημαντικότερα έργα του είναι: Ο Χριστός Ξανασταυρώνεται, Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά, Ο Τελευταίος Πειρασμός, O Καπετάν Μιχάλης. [Πηγή: www.doctv.gr]
Ο Νίκος Καζαντζάκης (18 Φεβρουαρίου 1883-26 Οκτωβρίου 1957) ήταν Έλληνας μυθιστοριογράφος, ποιητής και θεατρικός συγγραφέας. Είναι ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Έλληνες λογοτέχνες και ο περισσότερο μεταφρασμένος στο εξωτερικό. Μερικά από τα σημαντικότερα έργα του είναι: Ο Χριστός Ξανασταυρώνεται, Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά, Ο Τελευταίος Πειρασμός, O Καπετάν Μιχάλης. [Πηγή: www.doctv.gr]

Πέμπτη 24 Αυγούστου 2017

ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ ΤΕΥΚΡΟΣ, Σφαιρικά κάτοπτρα, επίπεδοι φόνοι


Ο συγγραφέας  έχει δηλώσει σε συνέντευξή του: 
 Γράφω γιατί νιώθω την ανάγκη να ταξιδέψω, στον χώρο και στον χρόνο, γράφω καμιά φορά και για να διοχετεύσω κάπου την οργή μου. Η εναλλακτική λύση θα ήταν κάποια ακραία βίαιη ενέργεια κι επειδή είμαι μάλλον ατζαμής θα με πιάνανε αμέσως· οπότε ευτυχώς που έχω το γράψιμο!΄΄
Και για το συγκεκριμένο βιβλίο στην ερώτηση αν
Ο νόμος των κατόπτρων τελικά εφαρμοσμένος στη ζωή νικά τον χρόνο;
απάντησε:
Αντιγράφω τον μεγάλο G.H. Hardy: «Θα θυμούνται τον Αρχιμήδη όταν ο Αισχύλος θα έχει ήδη ξεχαστεί, επειδή οι γλώσσες πεθαίνουν, ενώ οι μαθηματικές ιδέες ποτέ». Με αυτή την έννοια, ο νόμος των κατόπτρων, όπως και κάθε μαθηματικό θεώρημα νικά τον χρόνο.
Το συγκεκριμένο μυθιστόρημα «Σφαιρικά κάτοπτρα, επίπεδοι φόνοι» μοιάζει να είναι για σας πολλά: τα Μαθηματικά που αγαπάτε, η Κύπρος που αγαπάτε..., τι άλλο;
Στα «Σφαιρικά κάτοπτρα» κατέθεσα πρώτα απ’ όλα την αγάπη μου για τα Μαθηματικά και τον πόνο μου για τα πάθη της Κύπρου όπου ο Απόλλων, αντίθετα με τον αρχαίο συνονόματό μου, δεν «μ’ εθέσπισεν οικείν». Κατέθεσα ακόμα τον σεβασμό μου για τη γυναίκα, που για να πορευτεί έχει να αντιπαλέψει πέρα απ’ όλα τα άλλα κι ενάντια στις κοινωνικές προκαταλήψεις, και τον θαυμασμό μου για όλους τους σοφούς, Αιγύπτιους, Βαβυλώνιους, Έλληνες, Άραβες που τόλμησαν να αμφισβητήσουν την αυθεντία. Τέλος κατέθεσα την απέχθειά μου για την πιο μολυσματική νόσο από την απαρχή του χρόνου: το πάθος για την εξουσία.



Μαθαίνεις μαθηματικά, φυσική, ιστορία, παλαιογραφία, χημεία, φαρμακολογία, κυπριακά, πολιτική…
Και φωτίζεσαι
Για προβλήματα κατόπτρων, μυστηρίων, αρχομανίας, αρχαιοκαπηλίας, ερώτων , παθών
Και έτσι
ορίζεις τις προσωπικές σου γωνίες και οπτικές!
Η κυριότερη λέξη γι΄ αυτό το αστυνομικό μυθιστόρημα είναι
Αντανάκλαση
Χρόνου, φωτός, σφαίρας, σχέσεων, ιδιοτήτων. Και η παρεπόμενη έννοια
Είδωλα
Εξουσίας, έρωτα, δολοφονίας, γραφής και αντιγραφής άρα και ενημέρωσης άρα και αλήθειας.
Τελικά το μυστήριο λύνεται στην τελευταία σελίδα;
Ο καθρέφτης δείχνει ποτέ την αλήθεια; Ο θεατής-αναγνώστης μαθαίνει ποτέ την αλήθεια;
Η μυθοπλασία είναι μια πραγματικότητα;

Σκέφτεσαι και αφού κλείσεις το βιβλίο και ενδιάμεσα και στο τέλος. Μπορείς να ξαναγράψεις μια καινούρια ή μια διαφορετική ιστορία. Μπορείς να προεκτείνεις, να αφαιρέσεις, να διαφοροποιήσεις!  Η πετυχημένη συγγραφή εμπνέει. Δεν εξαντλεί το θέμα ούτε τον αναγνώστη.
Σφαιρικά κάτοπτρα, επίπεδοι φόνοι
Δεν σκότωσα εγώ τη Λωρ ντε Γκρεναντίν Μπουατέζ ερωμένη του βασιλιά  κι ας είχα κάθε λόγο να επιθυμώ τον θάνατό της... Έτσι αρχίζει την αφήγησή της η αινιγματική Δόνα Εστεφάνα, προσωπική γιάτρισσα της Βερεγγάριας από τη Ναβάρα, της όμορφης συζύγου του Ριχάρδου Α΄του Λεοντόκαρδου που δεν την άγγιξε ποτέ. 

1956. Η μις Άγκατ Εγγλέζα βυζαντινολόγος, ο Γκρασουγιέ Γάλλος παλαιογράφος κι ο Μάριος Ιωάννου νεαρός Έλληνας μαθηματικός καλούνται επειγόντως στην Κύπρο για να αξιολογήσουν ένα χειρόγραφο που χρονολογείται στην περίοδο της Τρίτης Σταυροφορίας. Το χφ Κιτάπ αλ μαναζίρ = Εγχειρίδιο Οπτικής γράφτηκε στα λατινικά και στα αραβικά. Στο κείμενο αναφέρεται ένα δύσκολο μαθηματικό πρόβλημα, που παρέμενε άλυτο από την εποχή του Πτολεμαίου, αλλά και ένας μυστηριώδης φόνος. Τα πράγματα περιπλέκονται όταν οι τρεις εμπειρογνώμονες γίνονται μάρτυρες, οχτακόσια χρόνια αργότερα, ενός ακόμα φόνου του βρετανού συνταγματάρχη Νίκολς –υπεύθυνου πολιτιστικών θεμάτων αλλά και μανιώδη συλλέκτη χφφ- που τους έχει καλέσει στη βίλα Γέφυρα του Ουρανού στη Λεμεσό.



Μία αδιάκοπη εναλλαγή: εποχών, κεφαλαίων, μια 1191 μια 1956, Αγγλία, Κύπρος, Μεσαίωνας. Θρόνοι - παρασκήνια, βασιλιάδες-μοναχοί, κοσμική και θρησκευτική εξουσία, κεντρική διοίκηση-κατοχή, σύζυγος-παλλακίδα, φάρμακα-φαρμάκια, είδωλα- πραγματικότητα, έρωτας-πάθος, ετερόφυλοι-ομοφυλόφιλοι, υπηρέτες-αρχηγοί, χειρόγραφο-αντίγραφο,  παρελθόν- παρόν, θεωρία-πράξη,  διπλή ίντριγκα, δύο φόνοι, πόρτα-παράθυρο, ενημέρωση-παραπληροφόρηση, διπλό μυστήριο! Μόνο η Ευκλείδεια  γεωμετρία μιλά για παράλληλες ευθείες. Οι άλλες γεωμετρίες υποστηρίζουν ότι κάπου συναντώνται. Μήπως οι καλές και οι κακές ηδονές –κατά Αριστοτέλη- δίνουν σημείο τομής;